Nowa Gazeta Praska

L Liceum Ogólnokształcące im. Ruy Barbosa obchodziło 6 i 7 czerwca 100-lecie istnienia. W tych dniach w siedzibie szkoły przy ulicy Burdzińskiego 4 zgromadziło się liczne grono absolwentów, nauczycieli oraz gości.

Historia L Liceum sięga początku XX wieku, kiedy to po rewolucji 1905 r. w stolicy zaczęły powstawać instytucje oświatowe i szkoły średnie z polskim językiem wykładowym. Jedną z nich była szkoła Heleny Rzeszotarskiej.

Helena Rzeszotarska, po powrocie z Petersburga od 1907 r. pracowała w dwuklasowej szkole Stanisławy Gostomskiej przy ul. Nowostalowej 6. Kiedy w 1908 r. szkoła pani Gostomskiej została zlikwidowana, Rzeszotarska założyła własne, czteroklasowe progimnazjum.

W 1915 r. placówka dostała nową siedzibę, w czynszowej kamienicy, przy ul. Konopackiej 4. Obok progimnazjum, Helena Rzeszotarska prowadziła tam dwuletnią Szkołę Zawodową Żeńską z działami krawiectwa i bieliźniactwa.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. odrodzone państwo potrzebowało wykształconych młodych ludzi. W latach 1923 27 stopniowo szkoła przekształcona została więc w 8 klasowe gimnazjum , którego pierwsze absolwentki zdawały maturę w 1927 roku. W latach 30 XX w., w wyniku reformy ministra Jędrzejewicza, utworzony został zespół szkół nr 130 z 12 letnim cyklem nauczania. Obejmował on 6 klasową Żeńską Szkołę Powszechną, 4 klasowe Prywatne Gimnazjum Żeńskie oraz 2 klasowe Prywatne Liceum Żeńskie.

Szkoła Rzeszotarskiej należała do jednych z najlepszych placówek tego typu nie tylko na Pradze, ale i w całej Warszawie. Podczas okupacji niemieckiej, kiedy młodzieży polskiej nie wolno było kończyć szkoły średniej, prowadzono tam tajne nauczanie. Oficjalnie gimnazjum i liceum działały jako liceum przygotowawcze do szkół zawodowych. Helena Rzeszotarska uczestniczyła w życiu konspiracyjnym w szeregach AK, była też sanitariuszką w Powstaniu Warszawskim, w punkcie przy ul. Brzeskiej.

W październiku 1944 r. szkoła wznowiła swoją działalność jako Prywatna Żeńska Szkoła Powszechna, Gimnazjum i Liceum. Jednak w nowym ustroju nie było miejsca dla szkół prywatnych. W 1949 r. władze podejmują decyzję o upaństwowieniu szkoły. Otrzymuje ona teraz nazwę Państwowej Ogólnokształcącej Żeńskiej Szkoły Stopnia Podstawowego i Licealnego nr 17. Helena Rzeszotarska przestaje być właścicielką szkoły, którą stworzyła. Nie otrzymuje nawet emerytury, a jedynie niewielkie zaopatrzenie emerytalne. Dopiero w 1958 r. jej zasługi dla rozwoju oświaty zostają docenione. Helena Rzeszotarska zostaje odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

W 1959 r. szkoła, jako L Liceum Ogólnokształcące zostaje przeniesiona do nowego budynku przy ul. Burdzińskiego 4 i otrzymuje imię brazylijskiego prawnika i bojownika o swobody demokratyczne, Ruy Barbosa. Nowym dyrektorem placówki zostaje Alodia Łoniewska. W 1960 r. do pierwszej matury w nowym gmachu przystąpiło 70 uczennic. 6 maja 1967 r. Liceum otrzymało sztandar ufundowany przez Komitet Rodzicielski i praskie zakłady pracy. W dwa lata później, 5 listopada szkoła była miejscem obchodów 100 lecia Emigracji Polskiej w Brazylii.

W latach 70 następuje burzliwy rozwój organizacji harcerskiej. Powstają klaso drużyny, a szczep 200 WDHSPS staje się współgospodarzem liceum. W 1977 r. w szkole otwarto Izbę Tradycji i Pamięci Narodowej. We wrześniu tego roku L Liceum Ogólnokształcące im. Ruy Barbosa zostało połączone z XIII Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących, tworząc Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 3. W 1985 r. dyrektorem szkoły zostaje matematyk Andrzej Dubielak. Funkcja wicedyrektora zostaje powierzona Irenie Chmiel.

Rok 1989 przynosi zmiany polityczne i ustrojowe w kraju. Dla szkoły oznacza to większą samodzielność i możliwość nawiązywania kontaktów zagranicznych. Zostaje zapoczątkowana wymiana z Niemcami. W lutym 1990 r. uczniowie L Liceum po raz pierwszy wyjeżdżają do Hexter.

W roku 1992 dyrektor Andrzej Dubielak decyduje się na rozbudowę budynku szkolnego i przystosowanie go do potrzeb uczniów niepełnosprawnych. Dobudowane zostało drugie piętro. Zrobiono podjazdy, szerokie drzwi, wyrzucono wszystkie progi i zamontowano windy. L Liceum stało się szkołą integracyjną, a jednocześnie najnowocześniejszą szkołą w Warszawie. Remont miał być tylko wstępem do dalszej rozbudowy. W planach dyrektor Dubielak miał jeszcze nowoczesną salę gimnastyczną i basen. Niestety, przedwczesna śmierć 19 września 1996 r. uniemożliwiła mu realizację tych projektów.

Jesienią 1996 r. stanowisko dyrektora szkoły obejmuje dotychczasowy zastępca dyrektora Dubielaka, również matematyk, Wiesław Włodarski. Funkcja wicedyrektora zostaje powierzona Grażynie Arażny.

L Liceum Ogólnokształcące im. Ruy Barbosa godnie kontynuuje chlubne tradycje szkoły Heleny Rzeszotarskiej i od lat utrzymuje się w czołówce warszawskich liceów. W 16 rankingu tygodnika "Perspektywy" z 2007 r. zajmuje 36 miejsce na 180 ogólniaków publicznych i niepublicznych, działających w Warszawie. To wysokie miejsce zapewniły szkole dobre wyniki, osiągane przez młodzież na maturze, skuteczność w rekrutacji na studia oraz sukcesy w olimpiadach przedmiotowych.

Szkoła może pochwalić się wymianą z Niemcami, Portugalią i Wielką Brytanią. Organizuje liczne konkursy, takie jak Praski Konkurs Matematyczny, Konkurs Wiedzy o Brazylii czy Ogólnopolski Przegląd Twórczości Poetyckiej im. Jacka Kaczmarskiego "Rytmy Nieskończoności".

Na uroczystość obchodów 100-lecia przybyło ogromne grono absolwentów, nauczycieli i oficjalnych gości. Obecni byli m. in. burmistrz Dzielnicy Praga-Północ, Jolanta Koczorowska, ambasador Brazylii w Polsce, Marcelo Jardim, biskup Stanisław Kędziora oraz przedstawiciele władz i organizacji oświatowych. Uroczystość uświetniła swoją obecnością również dawna dyrektor liceum, Alodia Łoniewska, Po powitaniu wszystkich przez dyrektora Włodarskiego przyszedł czas na wspomnienia. Dużą grupę absolwentów stanowiły na uroczystości wychowanki Heleny Rzeszotarskiej i to ich przedstawicielka zabrała głos pierwsza. Wspominała Panią Przełożoną jako człowieka o wielkiej kulturze osobistej, skromności i życzliwości dla ludzi. Wymieniając jej zasługi dla praskiej oświaty nazwała ją "zawsze młodą duchem". Maria Szyszko, nauczycielka historii i WOS-u w L Liceum im. Ruy Barbosa przedstawiła zebranym lata 1958-1985, czyli okres, w którym szkołą kierowała dyrektor Alodia Łoniewska. Polonistka Małgorzata Karasek przypomniała lata 1985-1996, czasy dyrektora Andrzeja Dubielaka. Niedawni absolwenci mówili o szkole współczesnej. Następnie dyrektor Wiesław Włodarski wręczył osobom zasłużonym dla L Liceum tytuły "Przyjaciela Szkoły" oraz podziękowania dla nauczycieli. Po części oficjalnej, w Sali gimnastycznej rozegrano turniej koszykówki pomiędzy reprezentacją L LO a drużynami absolwentów.

Drugi dzień obchodów 100-lecia rozpoczął się mszą św. W kościele Matki Bożej Loretańskiej przy ul. Ratuszowej 5A. Po nabożeństwie, już w gmachu szkoły odbył się spektakl poetycko-muzyczny pt. "Dni, których jeszcze nie znamy w wykonaniu uczniów L LO. Spektakl poprzedziła prezentacja multimedialna przedstawiająca cały XX wiek, przygotowana przez nauczyciela historii Łukasza Lipińskiego i polonistkę Agnieszkę Karwacką. O godz. 17 zaczął się zjazd absolwentów.

Miłą pamiątką dla wszystkich związanych z L Liceum Ogólnokształcącym im. Ruy Barbosa była, wydana z okazji jubileuszu monografia szkoły, pt. "Między dawnymi a młodszymi laty".

Joanna Kiwilszo