Prawnik radzi

Spadek z długiem. Co z nim zrobić?

Spadek kojarzony jest zazwyczaj z uzyskaniem korzyści po stronie spadkobiercy. Może się jednak zdarzyć, iż spadkodawca pozostawia po sobie także długi. Pamiętać należy, że spadkobierca powołany do spadku, bądź to drogą testamentową, bądź na mocy dziedziczenia ustawowego, wstępuje w ogół praw i obowiązków zmarłego z chwilą otwarcia spadku, po złożeniu stosownego oświadczenia. Oznacza to, iż spadkobierca składając takowe oświadczenie może spadek przyjąć bądź odrzucić. Musi tego dokonać w ciągu sześciu miesięcy, od momentu, kiedy dowiedział się o tytule swego powołania.

Przyjęcie spadku może nastąpić wprost, tj. wraz z wszelkimi obciążeniami, bez jakiegokolwiek ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe. Tym samym, przyjmując spadek wprost ponosimy odpowiedzialność za długi spadkowe, także z całego swojego majątku. Jeżeli więc posiadamy informacje o ewentualnych, nieuregulowanych zobowiązaniach finansowych spadkodawcy, to powinniśmy skorzystać z drugiej formy przyjęcia spadku, tzw. przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Ta forma przyjęcia spadku spowoduje, iż spadkobierca odpowie za długi spadkowe jedynie do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku, nie będzie zaś odpowiadał całym swoim majątkiem. Trzecią możliwością, jaką dysponuje spadkobierca, jest odrzucenie spadku.

Odrzucenie spadku następuje również przez złożenie oświadczenia przed sądem lub notariuszem; ważne jest, aby spadkobierca dokonał tego w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania informacji, o tytule swego powołania do spadku. Odrzucenie spadku skutkuje wyłączeniem od dziedziczenia, gdyż przepisy prawa traktują taką osobę, jakby nie dożyła otwarcia spadku. W praktyce oznacza to, iż udział spadkowy, który został odrzucony, przechodzi na zstępnych tego, który spadek odrzucił tj. dzieci, wnuki, prawnuki itd. Co niezwykle ważne, wbrew powszechnemu mniemaniu, brak oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, nie będzie skutkował w świetle przepisów brakiem chęci spadkobrania, a wręcz przeciwnie, gdyż taki spadkobierca mimo woli przyjmie spadek wprost, co niejednokrotnie nie będzie leżało w jego interesie.

Czym innym od instytucji odrzucenia spadku, jest natomiast zrzeczenie się spadkobrania, które nastąpić może jedynie na mocy umowy z przyszłym spadkodawcą, a więc jeszcze za jego życia. Umowa taka dla swej ważności musi mieć formę aktu notarialnego. W tym przypadku natomiast, zstępni zrzekającego się są również wyłączeni od dziedziczenia, chyba że w umowie pomiędzy przyszłym spadkodawcą a zrzekającym się, postanowiono inaczej. Warto zaznaczyć, iż takie zrzeczenie się może zostać uchylone na mocy nowej umowy między zrzekającym się a przyszłym spadkodawcą, która również musi być zawarta w formie aktu notarialnego.

Podstawa prawna: Kodeks Cywilny (Dz.U.64.16.93) art. 1012, art. 1015 § 1 i §2, art. 1020, art. 1031, art. 1048, art. 1049, art. 1050.


Anna Kiczor
prawnik
Kancelaria Doradztwa Prawnego "Leximus"
4968