|
Prawnik radzi
Dziedziczenie gospodarstwa rolnego Dziedziczenie gospodarstw rolnych nie tak dawno było bardzo skomplikowane. Gospodarstwo rolne było wyłączone ze spadku, stanowiło jego odrębną część, która była dziedziczona według innych zasad zawartych w kodeksie cywilnym. Taki stan rzeczy trwał do 14 lutego 2001 roku, kiedy to Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w tej sprawie, w którym stwierdził, iż znaczna część przepisów dotyczących dziedziczenia gospodarstw rolnych jest niezgodna z Konstytucją. W stosunku do dziedziczenia gospodarstw rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha stosuje się zasady ogólne (dziedziczenie ustawowe). Zgodnie z powyższym, uprawnionymi do dziedziczenia z mocy ustawy są w pierwszej kolejności małżonek i dzieci spadkodawcy, jeżeli dziecko nie dożyło otwarcia spadku, jego udział spadkowy przypada jego zstępnym, czyli wnukom spadkodawcy. W wypadku, kiedy spadkodawca nie posiada dzieci, do dziedziczenia powołani są z mocy ustawy małżonek, rodzice i rodzeństwo. Jeżeli spadkodawca nie ma dzieci ani małżonka, albo nie dożyli oni otwarcia spadku, do dziedziczenia powołani są rodzice i rodzeństwo. Jeżeli jedno z rodzeństwa nie dożyło śmierci spadkodawcy, wówczas ich udział spadkowy przypada ich zstępnym. Jednakże, co do spadków otwartych przed datą 14 lutego 2001 roku, w dalszym ciągu obowiązują unormowania, zgodnie z którymi osoby, które są powołane do dziedziczenia z mocy ustawy, aby móc odziedziczyć gospodarstwo rolne muszą spełnić chociażby jedną z przesłanek wymienionych w art. 1059 i nast. kodeksu cywilnego: - spadkobierca musi stale pracować przy produkcji rolnej, jednakże praca taka musi być bezpośrednia, nie wymaga się, aby spadkobierca pracował w tym samym gospodarstwie, które stanowi spadek, - spadkobierca musi mieć przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej, czyli ukończenie rolniczej szkoły zasadniczej, średniej lub wyższej, - gospodarstwo spadkowe może być dziedziczone przez małoletniego tzn. osobę, która nie ukończyła 18 lat, albo przez osobę pobierającą naukę zawodu, - spadkobiercy są trwale niezdolni do pracy. Może zaistnieć taka sytuacja, iż nikt z uprawnionych do dziedziczenia z mocy ustawy nie spełnia odpowiednich wymogów określonych w art. 1059 kodeksu cywilnego, w takim wypadku gospodarstwo rolne dziedziczone jest przez wszystkich spadkobierców ustawowych, czyli na zasadach ogólnych. Podstawa Prawna: Kodeks Cywilny (Dz.U.64.16.93)
Joanna Nowacka
prawnik Kancelaria Doradztwa Prawnego "Leximus" |