OKącik medycyny naturalnej (8)

Synonimy: Europejskie Dziwo Wodne, Centella.
Angielski: Hydrocotyle Asiatica, Indian Pennywort.
Amerykański: Wild East Indian.
Francuski: Hydrocotyle.
Niemiecki: Wassernabel.
Hinduski: Brahami.
Chiński: Fo-Ti- Tieng.

      Gotu Kola (Centella) jest smukłą pełzającą byliną, rosnącą wokół zbiorników wodnych. Chociaż roślina ta czuje się najlepiej w rejonach wilgotnych, to bywa także spotykana w słonecznych miejscach wokół kamieni lub kamiennych murów, do wysokości 700 nmp.
      W zależności od otoczenia, gdzie rośnie - jej wygląd może być bardzo różny. W płytkiej wodzie Centella ma wygląd pływających, zielonych, gładkich liści o kształcie podkowiastym. Natomiast w miejscu suchym liście rosliny są cieńsze, osadzone na łodygach o długości do 15 cm. Korzeń Gotu Koli jest gruby, dający wzrost dla dużej ilości drobnych korzonków koloru czerwonego. W okresie kwitnienia z rozety liściowej wyrasta 3 do 6 czerwonych kwiatów. Owocem jest strąk z 7 do 9 nasionami o długości 5 mm. W zasadzie całe zioło jest lecznicze ze zbiorów trwających cały rok. Gotu Kola jest uważana za narodową roślinę Indii i Cejlonu, ale rośnie także w Chinach, Indonezji, Australii, nad Południowym Pacyfikiem, w Południowej i Środkowej Afryce i na Madagaskarze. Pierwszym aktywnym składnikiem, który odkryto w tej roślinie są trójterpeny złożone, których w surowcu może być od 1,1- 8 % w zależności od miejsca wegetacji.

Surowiec roślinny zawiera

• flawonoidy takie jak kamferol
• quersetin
• różne sterole roślinne (np. kampesterol, stigmasterol, sitosterol)
• cukier
• substancje gorzkie (welarin)
• kwasy (np. azjatycki, aminowy),
• kamforę
• żywice
• olejki eteryczne, wśród których najwięcej jest silnego zielonego olejku lotnego (do 36% wszystkich olejków)
• witaminy A, C, K, E oraz obfituje w magnez

W lecznictwie ludowym Gotu Kola było używane w Indiach od czasów prehistorycznych i jest identyfikowane jako zioło MANDUKAPARNI w leksykonie ayurvedyjskim o nazwie SUSRUTA SAMHITA.

W XIX w Centella i jej wyciągi zostały wprowadzone do farmakopei indyjskiej, gdzie była zalecana do leczenia wszelkiego rodzaju ran, poprawy kondycji skóry, przy takich chorobach jak trąd, toczeń (nie wrzodziejący), wrzody żylakowe, egzema, łuszczyca. Ludowa medycyna Indii zalecała wyciągi z Gotu Koli również w chorobach przebiegających z gorączką, biegunkach, jako łagodny lek przeciwbólowy przy bólach kobiecych organów rozrodczych, przy leczeniu raka szyjki macicy oraz w białych upławach.

W medycynie chińskiej natomiast roślina Fo-Ti-Tieng (Gotu Kola) jest uważana za źródło długowieczności, gdyż regularnie zażywana opóźnia procesy starzenia się. Znanym jest przypadek chińskiego zielarza, profesora Li-Ching-Yuna, który przeżył 256 lat (zmarł w 1933 r), co jest odnotowane w Księdze Rekordów Guinnessa. Uważał on, że tak długie życie zawdzięczał regularnemu piciu herbatki z Gotu Koli. W Chinach zioło to było ponadto stosowane do leczenia bezsenności, dla wzmocnienia wzroku, na zapalenie zatok, przy rozdwajaniu się paznokci, dla regeneracji mięśnia secowego po zawałach oraz w niektórych chorobach wenerycznych.

Współcześnie coraz liczniej prowadzone badania farmakologiczne (na szczurach, myszach i świniach gwinejskich) głównie w USA, Francji i Indiach ukazują następujące kierunki działania Centelli:

• wzrost intensywności rozwoju naczyń krwionośnych wewnątrz tkanek;
• przyrost wytwarzania mucyny. Jest to śluzowy składnik śliny, wydzielin żołądka i jelit, oraz woreczka żółciowego, który ochrania te narządy przed działaniem enzymów trawiennych;
• wzrost napięciowej intensywności skóry właściwej;
• wzrost rogowacenia naskórka poprzez stymulację zawiązywania się nowych warstw skóry;
• stymulacja wzrostu włosów i paznokci;
• wywoływanie szczególnego kompleksowego i wielofazowego efektu balansowego na komórki i tkanki objęte procesem leczenia. Daje to swoiste podwyższenie normalnej łączności substancji międzykomórkowych i przyspiesza gojenie.

Jest to być może najważniejsza właściwość terapeutyczna Centelli.

Wymienione wyżej i potwierdzone klinicznie kierunki działania preparatów z Gotu Koli, predysponują tę roślinę do leczenia niżej wymienionych chorób:

blizn

chorób okołozębowych

chorób naczyń krwionośnych

egzem

fałd na skórze (Cellulitis)

fibrom piersi

grzybic (ziarniniak grzybiasty)

gruźlicy (wspomagająco)

hemoroidów

leczenia różnego rodzaju ran (w tym pooperacyjnych)

marskości wątroby (cofanie się nacieków zapalnych)

niedorozwoju umysłowego (zioło działa odżywczo i energetyzująco na mózg)

oparzeń II i III-go stopnia (przez wrzątek wodny, od prądu elektrycznego, po eksplozjach)

odwarstwień siatkówki

owrzodzeń

skóry

pęcherzy wrzodowych

wysokiego ciśnienia krwi

szczeliny odbytu

sklerodermii (zmniejszenie twardości skóry

redukcja bólu

poprawa mobilności palców)

stymulacji tarczycy

starzenia się

toczenia rumieniowatego

trądu

wrzodów

traktu pokarmowego

zmian krocza (wrzody, guzy)

zmęczenia psychicznego i fizycznego

Leczenie tych chorób zostało potwierdzone w warunkach szpitalnych.

      W cywilizacji świata zachodniego najwięcej sukcesów odniesiono w leczeniu wszelkiego rodzaju ran (w tym pooperacyjnych), zapaleń skóry, pęcherzy, pęknięć, blizn i fałd skórnych, trądu (wspomagająco), wszelkiego rodzaju chorób naczyń krwionośnych, oraz tych schorzeń, w wyniku których tworzą się na różnych narządach wewnętrznych i na skórze nacieki lub stwardnienia (sklerodermie, marskość wątroby, niektóre choroby mózgu).
Opiszemy teraz ciekawsze efekty leczenia niektórych schorzeń przy pomocy standaryzowanych ekstraktów z Gotu Koli.

W leczeniu zapaleń skóry (w tym zapaleń zadawnionych), oraz blizn i blizn przerośniętych uzyskiwano bardzo dobre rezultaty. Ekstrakt działał wielokierunkowo. Następowała redukcja zapalnej fazy formowania się blizny, przy jednoczesnym szybkim efekcie zcalania się rany. Dozą efektywną w tym leczeniu była dawka 60-90 mg ekstraktu na dobę. W przypadku leczenia ran i blizn pooperacyjnych stosowano te wyciągi przez kilka tygodni przed (dla lepszego gojenia rany) i po operacji (dla zmniejszenia wielkości blizny).

U pacjentów z fałdami skóry (Cellulitis), fałdy zostawały "roztapiane" przy zażywaniu preparatów przez okres od 2 - 18 miesięcy z efektywnością około 82%. U reszty pacjentów obserwowano przynajmniej ustąpienie fazy zapalnej, bądź ulgę w postaci ustąpienia symptomów schorzenia. W jednej z francuskich klinik, Bourguignon obserwował zanikanie różnych postaci Cellulitisu w okresie czasu 3-ech miesięcy u pacjentów, którzy pokończyli inne terapie bez sukcesów. Tenże badacz sądzi, że taka efektywność Gotu Koli wynika z niezwykłej zdolności rośliny do podwyższonego łączenia struktury tkankowej, redukcji stwardnień i bezpośredniego działania na fibroblasty. Jeśli zauważymy, że ekstrakty z Gotu Koli działają na Cellulitis, włókniaki piersi i choroby kobiece, to roślina ta zaczyna nam się jawić jako szczególnie godna polecenia dla naszych Czytelniczek.

Innym ciekawym kierunkiem działania preparatów Centelli okazał się ich dobroczynny wpływ na mózg. Zaobserwowano pozytywny wpływ Gotu Koli na grupę 30 dzieci zapóźnionych w rozwoju.
Po okresie 12-tu tygodni przyjmowania preparatów dzieci stały się bardziej uważne, zdolne do lepszej koncentracji, spokojniejsze, następowała u nich poprawa pamięci, oraz chęć do rozwijania swoich uzdolnień. Stwierdzono także przy okazji pozytywne działanie rośliny na te dzieci, które były leczone na miastenię. Nie jest tutaj do końca wiadome, czy ten efekt terapeutyczny wynika z poprawy ukrwienia mózgu, czy być może z niwelacji wpływu jakichś tworów wewnątrzmózgowych (np krwiaki, guzy, naczyniaki). Możliwym jest też jednoczesne działanie w obu tych kierunkach, albo w jeszcze inny nieznany sposób. W literaturze spotyka się często określenie, że Gotu Kola jest "pożywieniem dla mózgu".

Godna szczególnego odnotowania jest zdolność Gotu Koli do leczenia chorób żył, które często spotyka się u osób starszych. Uzyskiwano tutaj dobre efekty, gdy symptomy tych schorzeń objawiały się

:
uczuciem marznięcia lub ciężkości dolnych części nóg
drętwieniem, ciarkami i kurczami nocnymi w nogach.

Oprócz tego z powodzeniem leczono owrzodzenia podudzi, różne zakłócenia przepływu krwi przez żyły. W tych schorzeniach kojarzono podawanie preparatów doustnie z okładami zewnętrznymi. Leczenie tych uciążliwych schorzeń powinno być kojarzone z innymi sposobami kuracji (np polem elektromagnetycznym, o czym napiszemy w jednym z następnych Kącików itp).

Dawkowanie

Koncentracja trójterpenów w Centelli waha się w granicach od 1,1 - 8%, zatem trudno jest ustalić odpowiednie dawkowanie. Zakładając średnie stężenie tego składnika na 2,2 - 3,4% optymalna dawka zioła nie przerobionego wynosi:

- 2-4 gramy dziennie. Dla ekstraktu standaryzowanego wynosi ona: - 60 - 120 mg dziennie.

Dla nalewki o proporcji 1 : 5 stosuje się - 10 - 20 mg dziennie.

Zaś w przypadku wyciągów o proporcji 1 : 1 należy podawać - 2 - 4 mg wyciągu dziennie.

      Zioło Gotu Koli i jego ekstrakty są bardzo dobrze tolerowane w powyższych dawkach i nie należy obawiać się ich przedawkowania. Preparaty te można stosować doustnie, zewnętrznie w postaci okładów i w formie zastrzyków domięśniowych. Żadnych preparatów Gotu Koli nie powinno się zażywać przy epilepsji i w przypadku ciąży. Europejskim krajem, który jako pierwszy zaakceptował preparaty z Centulli jako lekarstwo - była Francja (1880 r). Lekarstwo to używa się w tym kraju do leczenia wielu schorzeń jak wyżej opisaliśmy. W chwili obecnej preparaty z Gotu Koli stają się coraz bardziej znane i cenione w USA. Wspomniana już w naszym Kąciku firma Natures Way ze stanu Utah produkuje hermetyczne opakowania z kapsułkami czystego zioła.
      Jedno opakowanie zawiera 100 kapsułek po 435 mg zioła w każdej kapsułce. Zalecane dawkowanie wynosi 1-2 kapsułki 3 x dziennie. Zioło należy zażywać w trakcie jedzenia popijając wodą.
      Na koniec jeszcze wspomnijmy o śmiesznym nieporozumieniu polegającym na tym, że niektórzy mieszają opisane tu zioło Gotu Kola z ... orzeszkami Cola (Cola Nitida lub Cola Acuminata) i powiadają, że obserwowane odmłodzenie jest niczym innym jak tylko stymulacyjnym efektem kofeiny, która znajduje się w orzeszkach Coli. Oczywiście zioło Gotu Kola nie zawiera kofeiny i nie ma nic wspólnego z orzeszkami Cola.

ROMAN