|
Opowieść jako eksponat
W tymczasowej siedzibie przy ul. Targowej 45 Muzeum Warszawskiej Pragi w organizacji zbiera podarowane przez mieszkańców zdjęcia, dokumenty, przedmioty codziennego użytku, pamiątki z życia rodzin i firm. W marcu ubiegłego roku zaczęło się gromadzenie "oral history", czyli "historii mówionej". "Ważne jest to, co zostało w pamięci ludzi. Historia miejsc tworzy się poprzez wspomnienia" - powiedziała Joanna Bojarska podczas niedawnego spotkania w Domu Kultury "Praga", gdzie po raz pierwszy można było posłuchać nagranych opowieści. Anna Wysocka i Katarzyna Kuzko prezentowały nagrania i dzieliły się wrażeniami z kontaktów z mieszkańcami Pragi. Osoby, przynoszące pamiątki, pracownicy Muzeum Pragi zachęcają do podzielenia się również wspomnieniami. Okazuje się, że bardzo często właśnie oni są pierwszymi, którzy słuchają z zainteresowaniem tego, czego nie chcą słuchać wnuki. Na propozycję nagrania opowieści rzadko ktoś odmawia, choć najpierw wyraża obawę, że nie ma do powiedzenia nic ciekawego. Wiele osób daje się jednak przekonać. Umawia się na dogodny termin. Na ogół potrzeba 3 - 4 - 5 spotkań, po kilka godzin. Wywiad nigdy nie jest ostatecznie zamknięty; na kolejnym spotkaniu przypomina się coś, co rozwija wątki poruszone wcześniej. W nagranych opowieściach ożywają praskie podwórka i zamykane na noc bramy; orkiestry uliczne; Bazar Różyckiego z grami karcianymi, pyzami, flakami i wróżbami; bazarek na Stalowej; rzemieślnicy (majstrowie i czeladnicy); miejsca takie jak lunapark "Sto pociech" obok Parku Praskiego (karuzela z wieżą spadochronową); rytuał przygotowywania świątecznego ciasta (brytfanki zanosiło się do piekarni); tłok w tramwajach 1 listopada. Opowiadający przypominają zasady: swój swojego nie napada, swój swojego nie okrada. Wspomnienia z dzieciństwa, historie rodzinne, ubarwiają piosenki. Każda opowieść ma barwę uczuciową. Dotychczas zebrano ok. 60 godzin nagrań i ok. 700 stron transkrypcji. Pracownicy Muzeum przygotowali specjalny kwestionariusz, zgodnie z którym mieszkańcy pytani są m.in. o związki ich i ich rodzin z Pragą, geografię tej części miasta i poczucie tożsamości z "małą ojczyzną". Na wszystkich, którzy chcą wzbogacić zbiory praskiej historii pracownicy muzeum czekają przy ul. Targowej 45, tel. 022 818 10 77; e.mail: muzeum.pragi@mhw.pl Zebrane relacje udostępnione będą w sali audiowizualnej Muzeum Warszawskiej Pragi w stałej siedzibie przy ul. Targowej 50/52; będą wmontowywane w ekspozycje czasowe i publikowane. Kiedy to nastąpi, trudno dziś powiedzieć z całą pewnością. Czterdzieści milionów złotych, zarezerwowane przez miasto na Muzeum Warszawskiej Pragi, zostało wykreślone z planu. Na spotkaniu w DK "Praga" wiceburmistrz Pragi Północ Artur Buczyński wyraził nadzieję, że obiecaną kwotę Muzeum otrzyma w bieżącym roku. Prezes Związku Stowarzyszeń Praskich Antoni T. Dąbrowski proponuje ogłoszenie konkursu dla młodzieży, którego celem byłoby zbieranie nagrań relacji mieszkańców, będących u schyłku życia, a którzy żyli w czasach, kiedy "wiatry historii grzały z wielką siłą i prędkością także przez naszą Pragę." Niezależny obserwator proponuje, by w archiwum historii mówionej Muzeum Pragi gromadzić obietnice, dotyczące tego, co ma powstać na Pradze.
K.
|