|
Co to jest rak jamy ustnej?
Rak jamy ustnej to rak występujący w obrębie warg (dotyczy zwykle dolnej wargi), wewnętrznej części jamy ustnej, tylnej ściany gardła, migdałków lub ślinianek. Rozwija się częściej u mężczyzn niż u kobiet, najczęściej u osób po czterdziestce. Głównym czynnikiem ryzyka jest palenie w skojarzeniu ze spożywaniem znacznych ilości alkoholu. Jeżeli rak jamy ustnej nie zostanie wykryty wystarczająco wcześnie, może on wymagać zabiegu chirurgicznego, radioterapii i (lub) chemioterapii. Może też prowadzić do śmierci pięcioletnie przeżycie obserwowane jest u około 50% chorych. Ponieważ złe rokowanie częściowo przynajmniej spowodowane jest niewychwyceniem wczesnych objawów, wykrywanie raka jamy ustnej stanowi czynnik decydujący o powodzeniu jego leczenia. Jakie są objawy raka jamy ustnej? Ponieważ nie zawsze jesteśmy w stanie wychwycić najwcześniejsze objawy raka jamy ustnej, ważną rolę odgrywają regularne kontrole zarówno u dentysty, jak i lekarza. Dentysta jest osobą posiadającą odpowiednie przeszkolenie do wykrywania wczesnych sygnałów ostrzegawczych sugerujących raka jamy ustnej. Oprócz jednak okresowych wizyt kontrolnych, powinieneś zgłosić się do dentysty, jeżeli zauważysz którykolwiek z poniższych objawów: - bolesną zmianę w obrębie warg, dziąseł lub wewnętrznej części jamy ustnej, która łatwo krwawi i nie chce się zagoić - wyczuwalny językiem guzek lub zgrubienie w obrębie policzka - utratę czucia lub drętwienie w obrębie jamy ustnej - białe lub czerwone plamki na dziąsłach, języku lub we wnętrzu jamy ustnej - trudności z żuciem lub przełykaniem pokarmów - bolesność lub niewyjaśniony ból w obrębie jamy ustnej, bądź uczucie, że coś utknęło w gardle bez widocznej przyczyny - obrzęk szczęki lub żuchwy powodujący złe dopasowanie protezy - zmianę głosu Jak mogę zapobiec rozwojowi raka jamy ustnej? Jeżeli jeszcze nie palisz ani nie żujesz tytoniu, nie zaczynaj! Używanie tytoniu odpowiedzialne jest za 80 do 90 procent przypadków raka jamy ustnej. Palenie - związek pomiędzy paleniem a rakiem płuca i chorobami serca jest niezaprzeczalny. Palenie wpływa ponadto negatywnie na ogólny stan zdrowia, utrudniając zwalczanie zakażeń i proces dochodzenia do zdrowia po urazach czy zabiegach chirurgicznych. Za każdym razem, jak zapalasz papierosa, narażasz ponadto zdrowie jamy ustnej na ryzyko. Palenie papierosów, fajki lub cygar znacznie zwiększa ryzyko powstania raka krtani, wnętrza jamy ustnej i przełyku. Ponieważ tak wiele osób nie jest świadomych wczesnych objawów lub objawy te ignoruje, rak jamy ustnej często ulega rozprzestrzenieniu zanim zostanie wykryty. Żucie tytoniu osoby przewlekle żujące tytoń narażeni są na 50-krotnie większe ryzyko rozwoju raka jamy ustnej niż pozostałe osoby. Najlepiej unikać palenia papierosów, cygar, fajki, żucia tytoniu i zażywania tabaki. Osoby zaprzestające używania tytoniu, nawet jeżeli czynią to po wielu latach stosowania, znacznie zmniejszają swoje ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej. Przewlekłe i (lub) intensywne spożywanie alkoholu również zwiększa ryzyko raka, przy czym wyjątkowo duże ryzyko stwarza łączne stosowanie tytoniui alkoholu. Jak leczy się raka jamy ustnej? Po postawieniu rozpoznania zespół specjalistów (w tym specjalista chirurgii szczękowo-twarzowej i dentysta) opracowują plan leczenia dostosowany do potrzeb indywidualnego pacjenta. Zwykle konieczny jest zabieg chirurgiczny, po którym pacjenta poddaje się radio- i chemioterapii. Ważne jest zgłoszenie się do dentysty, który zna się na zmianach, jakie leczenie to może wywołać w obrębie jamy ustnej. Za każdym razem, kiedy spożywasz jedzenie lub napoje zawierające cukier lub skrobię, bakterie bytujące w płytce nazębnej wytwarzają kwas, który przez 20 minut lub dłużej atakuje twoje zęby. Aby ograniczyć uszkodzenie szkliwa, ogranicz liczbę przekąsek i napojów spożywanych pomiędzy posiłkami. Jeśli jednak już jesz przekąski, wybieraj pożywne artykuły, takie jak ser, surowe warzywa, jogurt naturalny lub owoce. Jakich należy spodziewać się objawów ubocznych radioterapii w obrębie jamy ustnej? U wielu osób poddawanych radioterapii zmian występujących w obrębie głowy i szyi dochodzi do podrażnienia śluzówki jamy ustnej, suchości w jamie ustnej, trudności w połykaniu i zmian odczuwanego smaku. Napromienianie zwiększa też ryzyko próchnicy - dlatego też jest bardzo ważne, aby osoby te szczególnie dobrze dbały o zęby, dziąsła i gardło w okresie radioterapii. Jak mogę dbać o zdrowie jamy ustnej już podczas leczenia? Pamiętaj o tym, aby po każdym posiłku zęby szczotkować szczoteczką z miękkim włosiem i nitkować je codziennie. Unikaj mocno przyprawionych i twardych potraw, jak surowe warzywa, suche krakersy i orzechy. Unikaj również tytoniu i alkoholu. Aby utrzymywać stały poziom nawilżenia jamy ustnej, żuj gumę do żucia bez cukru lub jedz cukierki. Obecnie na rynku znalazły się testy VIZILETE PLUS ze składnikiem TBLUE - wspomagające detekcję zmienionych chorobowo miejsc w jamie ustnej, potencjalnych ognisk raka. |