W poprzednim artykule “O pomyślny start ucznia w szkole” (NGP 34/35) nawiązującym do konferencji ogólnopolskiej Polskiego Towarzystwa Dysleksji pisano przede wszystkim o zaburzeniach, które opóźniają osiągnięcie dojrzałości szkolnej i podejmowanych w związku z tym decyzjach. Obecnie uwaga skupiona zostanie na roli rodziny w pomyślnym starcie szkolnym dziecka.
      Bardzo często zamiast pojęcia start szkolny używa się pojęcia dojrzałość szkolna czy gotowość szkolna. Dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, społecznego i psychicznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie w klasie pierwszej.
      Przekroczenie progu szkolnego jest jednym z ważniejszych momentów w życiu dziecka. Czy będzie to miłe czy przykre doświadczenie zależeć będzie od przygotowania dziecka do szkoły w klasie zerowej, a także od środowiska rodzinnego. O fizycznej dojrzałości dziecka, do podjęcia nauki szkolnej decyduje w dużym stopniu stan zdrowia, nie tylko tuż przed pójściem do szkoły, ale i w poprzednich latach, a więc sprawność ruchowa i motoryczna, odporność na zmęczenie i na choroby, prawidłowy wzrok i słuch, a także sprawność manualna. Prawidłowy stan fizyczny dziecka, nad którym czuwają rodzice rokuje nadzieję, że odporniejsze będzie ono na infekcje, zmęczenie, a tym samym zdolniejsze do dłuższego wysiłku umysłowego.
      Psychologowie dużą rolę przypisują dojrzałości emocjonalno- społecznej, która ułatwia pomyślny start szkolny dziecka. Ogromne znaczenie w tym zakresie ma rodzina, w której uczy się ono odnoszenia do innych osób, wyrażania uczuć, panowania nad swoimi reakcjami. To w rodzinie dziecko przyswaja sobie prawidłowe nawyki i normy postępowania, toteż wymaga się od niej nienagannych wzorców. Dziecko o prawidłowym rozwoju społeczno-emocjonalnym łatwiej przystosowuje się do nowych sytuacji, nawiązuje kontakty z rówieśnikami i osobami dorosłymi, umie również współdziałać z grupą i podporządkować się regułom obowiązującym w grupie. Trudności w tym zakresie mogą zaważyć na sytuacji szkolnej dziecka a także na trudnościach w adaptacji.
      Stopień samodzielności dziecka w różnych sytuacjach świadczy o jego dojrzałości społecznej. Im bardziej jest zaradniejsze, tym łatwiej i ufniej spogląda na świat. Poprzez wdrażanie do różnych prac uczy się obowiązkowości, dąży do osiągnięcia celu i pokonywania trudności. O powodzeniu w nauce decyduje w dużej mierze systematyczność, staranność w wykonywaniu pracy, obowiązkowość, a także ambicje i samoocena.
      W dużym stopniu o rozwoju umysłowym dziecka decyduje jego aktywność i ciekawość świata, pod wpływem których następuje dynamiczny rozwój procesów poznawczych takich jak: spostrzegawczość, uwaga, pamięć, wyobraźnia, mowa i myślenie. Istotnym czynnikiem kształtowania się mowy komunikacyjnej niezbędnej przy podejmowaniu nauki czytania są kontakty społeczne, szczególnie podczas zabaw.
      Podstawową rolę w rozwoju mowy pełni dom rodzinny. Ważna jest również literatura dziecięca, dlatego tez dorośli powinni często czytać swoim dzieciom, rozmawiać z nimi.
      Pod koniec wieku przedszkolnego dziecko powinno umieć słuchać uważnie wypowiedzi innych osób, rozumieć polecenia dorosłych, swobodnie wypowiadać się w mowie potocznej, co korzystnie wpływa na naukę pisania i czytania. Gotowość do podjęcia nauki szkolnej wymaga ogólnej dojrzałości. Każda ze sfer rozwoju jest bardzo ważna, pozostaje ze sobą w ścisłym związku i współzależności.
      Aby dziecko z powodzeniem rozpoczęło naukę w szkole obok zasobu wiadomości i dobrze wykształconej mowy powinno posiadać dobre zdrowie fizyczne, umiejętność pozyskania sobie przyjaciół, zgodnego współdziałania w grupie, obowiązkowość i sumienność przy wykonywaniu zadań szkolnych. Zasadniczą sprawą w przygotowaniu dziecka do szkoły pod koniec okresu przedszkolnego jest wzbudzanie motywacji do nauki i pójścia do szkoły.
      W procesie przygotowania dzieci do życia szkolnego istotną rolę odgrywa współpraca nauczycieli sześciolatków z rodzicami. Dom rodzinny i jego atmosfera w tym szczególnie ważnym okresie dla dziecka stanowi ogromne wsparcie, a rola ucznia staje się o wiele łatwiejsza, gdy rodzice w każdej chwili służą im radą i pomocą.