Kryptonim KODAR Na wystawie prac artystów zatytułowanej Praska Bohema i Przyjaciele otwartej w połowie stycznia bieżącego roku w salach urzędu dzielnicy Praga Północ, jedną rzeźbę przedstawił Dariusz Kowalski. Przedstawiała ona kolędnika. Pan Kowalski pełnił ponadto funkcję jednego z jurorów rozpisanego konkursu o tematyce praskiej na tejże wystawie.

Darusz Kowalski posługuje się kryptonimem KODAR, niejako znakiem "firmowym" swej praskiej pracowni. Miałem niedawno okazję odwiedzić pracownie państwa Teresy i Dariusza Kowalskich w południowej części Pragi. Oboje młodzi. Oboje po studiach rzeźbiarskich, oboje obdarzeni wielkim talentem. Pracownia małżonków Kowalskich nie jest reprezentacyjną przystanią praskiej Bohemy. Trzeba napisać to otwarcie i uczciwie. Pracownia mieści się w trzech pomieszczeniach piwnicznych,które do niedawna wypełnione były wodą i stały bezużytecznie. Dużym wysiłkiem artyści jako tako wyremontowali piwnicę zamieniając ją na pracownie rzeźby. Tutaj powstają miniaturowe tablice, płaskorzeźby, posążki, popiersia, modele projektowanych dużych obiektów, a również wielkie rzeźby. Jest ciasno, niewygodnie, na pewno zimą nie jest tu zbyt przyjemnie.

Przygodny gość z pewnością zdziwiłby się i zadumał: jak w takich surowych, skromnych warunkach można pracować.

Dariusz Kowalski ma 41 lat. Urodził się w Kielcach. Tutaj rozpoczął naukę w Liceum Sztuk Plastycznych. Później studiował w Poznaniu, a w 1985 r. ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni prof. Jana Kucza. Akademię ukończył z wyróżnieniem. Po studiach zajmował się oprócz twórczości rzeźbiarskiej pedagogiką. Od 17 lat jest żonaty. Ma dwóch synów - Filipa i Ksawerego. Na Pradze mieszka od siedmiu lat. I co ważne, z miejsca zakochał się w naszej dzielnicy. Przykładem mogą być prace, które wykonał, wspólnie z małżonką - właśnie dla Pragi. W stosunkowo krótkim czasie powstały takie dzieła jak płaskorzeźby monumentalne na bramie Cmentarza Żydowskiego od strony ulicy Św. Wincentego. Po przebudowie tras komunikacyjnych tego rejonu brama została odsłonięta i jest dobrze widoczna. Płaskorzeźby powstały w 1986 r. Następną pracą artysty był pomnik ku czci pomordowanych w praskich więzieniach, ustawiony na Cmentarzu Bródnowskim. Równolegle trwały i trwają prace przy pomniku ku czci więźniów NKWD i UB przy ulicy Namysłowskiej. Oba pomniki uzupełniają sią. Na pomniku cmentarnym w postaci wielkiego krzyża zostaną umieszczone nazwiska wszystkich, którzy ponieśli męczeńską śmierć w więzieniu nr 3 przy Namysłowskiej.

Pan Kowalski nie ukrywa, że oba pomniki były pracami niezwykle złożonymi i trudnymi. W tym roku oba pomniki powinny zostać zakończone i poświęcone. Pomnik przy Namysłowskiej uzupełniony został niedawno figurą więźnia wydostającego się na wolność. Wkrótce na szarych blokach granitu strzegomskiego znajdą się tablice informacyjne, a przed pomnikiem ustawione zostaną znicze gazowe. Uzupełnione zostanie otoczenie pomnika. Dodane zostaną kraty więzienne, a w tle pojawią się drzewa lub wysokie krzewy.

Nie wszyscy zapewne wiedzą, że w dwóch szkołach przy ulicy Szanajcy znajdują się tablice i płaskorzeźby patronów tych szkół - wykonane właśnie przez KODARA. A na pewno nikt nie wie, że cokół pod pomnikiem pioniera polskiej radiofonii prof. Janusza Groszkowskiego przy Ratuszowej został wykonany przez KODARA.

Rzeźba natomiast wyszła spod dłuta obecnego dziekana Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie prof. Janusza Pastwy. Państwo Kowalscy mają spory dorobek przy renowacji praskich pomników. Parę lat temu odtworzyli orła na pomniku ku czci żołnierzy Piłsudskiego na rogu ulic Płowieckiej i Edisona. Odrestaurowali pomnik Syrenki, który stał niegdyś przed nieistniejącym obecnie kinem Sawa na Saskiej Kępie.

Syrenkę przeniesiono i stoi obecnie przed Urzędem Dzielnicy Praga Południe przy Grochowskiej. W pracowni państwa Kowalskich Syrenka otrzymała brązowe, metalizowane pokrycie. Ustawiono ją na granitowym cokole, zaprojektowanym przez artystów. Trzeba było również odrestaurować zniszczoną - zapewne przez tzw. nieznanych sprawców - głowę posągu.

Pan Dariusz szczegółowo informuje mnie o swych aktualnych i zamierzonych pracach. Liczbę sporządzonych w jego pracowni tablic pamiątkowych, okolicznościowych płaskorzeźb określa na ponad sto. Ot, niedawno zrobił tablicę pamiątkową dla żołnierzy Batalionów Chłopskich. Tablicę umieszczono w Kościele Garnizonowym WP przy ulicy Długiej. Kończy posąg Chrystusa, który stanie przy grobie żołnierza WP i AK tuż przy drewnianym kościele bródnowskim. Zamówiła ten piękny pomnik Hanna Smęda, żona oficera. Niedawno zakończył pracę nad dużą rzeźbą nagrobną (2,5 m wysokości) sporządzoną z piaskowca. Stanęła na cmentarzu w Otwocku, a powstała z prywatnego zamówienia. Sporo rzeźb, które wychodzą z pracowni państwa Kowalskich poświęconych jest tematyce sakralnej. Akurat kiedy odwiedzałem pracownię, pani Teresa rzeźbiła fragment dużego ołtarza przeznaczonego dla świątywni w Sokołowie Podlaskim. Dodać trzeba, że oboje wykonali sporo rzeźb dla kościoła św. Stanisława Kostki na Żoliborzu. A stojący tam posag księdza Jerzego Popiełuszki jest dziełem Teresy Kowalskiej. Pan Dariusz ma na swym artystycznym koncie ponad dziesięć wystaw indywidualnych, dziesiątki wystaw w których uczestniczył m.in. w Warszawie, Poznaniu, Kielcach, Krakowie, Legnicy jak również za granicą - we Włoszech i w Niemczech. Czterokrotnie był wyróżniany nagrodami za prace pokazywane na swych wystawach. Dużym osiągnięciem artystycznym Dariusza Kowalskiego jest Pomnik Zwycięstawa Ducha nad Totalitaryzmem wzniesiony w Menden w Niemczech. Rzeźby KODARA znajdują się w zbiorach kilku muzeów, miedzy innymi w Warszawie, Wrocławiu i w Durbach w Niemczech.

---

Żeby powiększyć miniaturę kliknij na niej

---