Okolice ulicy Ząbkowskiej mają szansę stać się Praską Starówką. Pierwszy krok został zrobiony: oddano do użytku wyremontowany
fragment zabytkowej nawierzchni jezdni.
Zarząd Pragi Północ zaakceptował wstępną koncepcję renowacji najstarszych murowanych domów, jakie przetrwały na terenie
dzielnicy. Najstarszy zabytek ulicy Ząbkowskiej to kamienica nr 14, wzniesiona w latach 1865-66. W końcu lat 70. powstały
także kamienice nr 7, 9, 11 i 13. Krótki odcinek ulicy, między Targową a Brzeską, obrazuje wszystkie etapy ewolucji warszawskiej
kamienicy i jej zabudowy podwórzowej w okresie 1865-1939 - od podmiejskiego parterowego domu (nr 14), przez wielkomiejską
kamienicę czynszową (dom nr 2) aż po czynszówkę z lat 30. XX wieku (dom nr 16).
Jacek Rymkiewicz, pełnomocnik zarządu Dzielnicy Praga Północ ds. rewitalizacji starej zabudowy praskiej, zaproponował
renowację kamieniczek po nieparzystej stronie ulicy.
Przy Ząbkowskiej 1, na pustym obecnie placu, rozważana jest możliwość zrekonstruowania XVIII-wiecznego drewnianego dworu
Korzeniowskiego i "domu z podcieniami" - tu powstałaby Karczma Praska, serwująca tradycyjne warszawskie specjały.
Funkcje mieszkalne zachowałyby kamienice pod numerami 3 i 7 (po kapitalnych remontach) oraz odtworzony obiekt pod numerem
5. Oficyny w podwórkach tych domów byłyby przeznaczone na cele handlowo-usługowe.
Ze względu na katastrofalny stan techniczny, kamienica przy Ząbkowskiej 9 powinna być rozebrana i zrekonstruowana według
stanu z 1918 r. Dom frontowy z facjatami i przybudówką proponuje się wykorzystać na cele handlowo-usługowe. Plac na tyłach
kamienicy pozostaje do zagospodarowania przez inwestora.
Kamienica pod numerem 11 to jeden z najcenniejszych obiektów zabytkowych Pragi: frontowy dom mieszkalny, na parterze oficyny
dwie sale żydowskiego domu modlitwy. Po odtworzeniu fasady i remoncie oficyn służyłyby celom mieszkalnym, na parterze -
handlowo-usługowym oraz muzealnym w salach domu modlitwy ekspozycja historii społeczności żydowskiej na Pradze (od połowy
XVIII w.).
Unikalny walor ma także piętrowa kamienica przy Ząbkowskiej 13. Po kapitalnym remoncie obiektu i rewaloryzacji zachowanej
fasady, budynek powinien być wykorzystany przez galerie dzieł sztuki i antykwariaty. Nadal powinna tu funkcjonować galeria
"Stara Praga", prowadząca renowację i sprzedaż mebli - antyków.
Inwestowanie w remonty zabytkowych budowli jest nie tylko pięknym ukłonem w stronę tradycji, lecz również opłacalnym
przedsięwzięciem - przekonuje Jacek Rymkiewicz. Urząd Dzielnicy liczy na inicjatywę kupców i handlowców - właścicieli sklepów
i hurtowni, a także na fundacje i średnie firmy, które mogłyby wyremontować kamienice, by urządzić w nich swoje siedziby.
Dzięki staraniom dyrektora Zarządu Dzielnicy Praga Północ, Ireneusza Tondera, gmina Centrum przeznaczyła 2,9 mln zł na remonty
elewacji zabytkowych kamienic. Prace zaczną się na ul. Ząbkowskiej i będą wykonywane kolejno w domach o numerach 3, 7, 11,
13, 12, 16; potem obejmą Lęborską 4 i 6, ul. 11 Listopada 34, 36/38, 40, 42, 44, 44a, 46/Bródnowska 2, 11 Listopada 54,
Starzyńskiego 12. Elewacje będą remontowane z dużą starannością, z odtworzeniem historycznych walorów tynków, okapów, detali
architektonicznych, kutych balkonów, wymianą stolarki okiennej.
Remont elewacji starych domów na Pradze to pierwszy etap kompleksowych działań, nie prowadzonych dotychczas w Warszawie -
rewitalizacji. W tym pojęciu mieszczą się zakresy; remontu, modernizacji i rewaloryzacji, połączonych z działaniami na rzecz
ożywienia społecznego i gospodarczego.
Uczestników procesu rewitalizacji jest wielu: samorządy terytorialne, przedsiębiorcy lokalni, firmy komercyjne, banki, kapitał
zagraniczny. Biorą w tym udział także mieszkańcy - indywidualnie i jako członkowie wspólnot mieszkaniowych. Wspólnie
wypracowują program rewitalizacji. Specyfiką tego procesu jest także wielość źródeł finansowania. Jesteśmy dopiero na samym
początku bardzo skomplikowanego przedsięwzięcia. Zaczęliśmy od remontu elewacji kamienic na Ząbkowskiej. Program rewitalizacji
wypracowywany będzie stopniowo, z udziałem przedstawicieli mieszkańców - zapewnia Jacek Rymkiewicz.
Powstał także plan rewitalizacji zabytkowego zespołu urbanistycznego przy ul. Ząbkowskiej 27/31. Mieści się tam Warszawska
Wytwórnia Wódek "Koneser", którą Ministerstwo Skarbu Państwa skierowało do prywatyzacji.
Projekt Zespołu Historyczno-Promocyjnego "Monopol Warszawski" przewiduje utrzymanie produkcji w wydzielonej części
przedsiębiorstwa i stworzenie - w zrekonstruowanej części zabytkowego obiektu - żywego muzeum przemysłu spirytusowego.
Tu znalazłyby się m.in.: otwarte targowisko, rekonstrukcja działającej w tym miejscu od końca XIX w. wędliniarni, "Bufet
Przekąskowy" pod gołym niebem, oferujący kaszankę, flaki i pyzy. Częścią planowanej inwestycji jest Muzeum Pragi oraz hotel
"Monopol" z zapleczem konferencyjnym, kameralną sceną teatralną i nowoczesnym kinem. W piwnicach dzisiejszej fabryki można
będzie zlokalizować kawiarnie i restauracje, a gościom i turystom umożliwić obejrzenie zarówno zabytkowych czynnych urządzeń
rektyfikacyjnych, jak nowoczesnych linii produkcyjnych. Nie zabraknie osobliwości, jaką będzie - jedyna w Polsce - Pijalnia
Wódki, umożliwiająca degustację (na kieliszki) produktu "Konesera" prosto z "kranu" starej aparatury rektyfikacyjnej.
Autorzy koncepcji rewitalizacji Pragi chcą skorzystać z doświadczeń wypracowanych w kilku miastach Polski, m.in. w Lublinie,
Szczecinie i Krakowie. Mają nadzieję, że plany spotkają się z przychylnym przyjęciem mieszkańców dzielnicy oraz władz Warszawy.
K.
fot. Maestro
Żeby powiększyć miniaturę kliknij na niej