Realtai na Bródnie

Czy św. Patryk, który w V wieku chrystianizował Irlandię, spotkał tancerzy i zachwycił się ich niezwykłym tańcem? Nie mamy źródeł, które by to potwierdzały. Zielona Wyspa kojarzy nam się z pięknie iluminowanymi rękopisami, kamiennymi krzyżami z plecionkową dekoracją i właśnie z tańcem, niespotykanym gdzie indziej.

Chociaż Targówek leży daleko od Irlandii, to właśnie tu mamy okazję poznać ten specyficzny aspekt irlandzkiej kultury. Na Bródnie, w Gimnazjum nr 145 im. Jana Pawła II przy ul. Krasiczyńskiej istnieje zespół tańca irlandzkiego "Realtai". Zespół powstał 3 lata temu, chociaż jego początki sięgają 2001 roku, kiedy to Anna Zawadzka, nauczycielka historii i języka angielskiego założyła kółko tańców irlandzkich. Obecnie jest to właściwie zespół międzyszkolny, ponieważ większość tancerzy to już licealiści. Nazwa grupy pochodzi od tytułu utworu Liama O’Connora i Lisy Ahene z płyty "A Winter’s Tale" i oznacza Gwiazdy.

A wszystko zaczęło się od fascynacji studentki historii, Anny Zawadzkiej Celtami i ich kulturą. Celtowie to starożytny lud, który rozprzestrzenił się po całej Europie Zachodniej, a szczególnie we Francji, w Północnej Hiszpanii oraz na Wyspach Brytyjskich. Celtyckie osadnictwo miało także miejsce na ziemiach Europy Środkowej, pewne ślady można spotkać także w Polsce. Podobno nawet smok wawelski jest Celtem.

Celtowie mówili wspólnym językiem, zwanym gaelic i wytworzyli specyficzną kulturę, której udało się przetrwać dzięki kapłanom-druidom, a później klasztorom chrześcijańskim. Najazdy Wikingów zniszczyły większość ksiąg z tamtych czasów i dlatego nie ma żadnych pisanych źródeł czy opisów tańców. Jednak pewne jest, że jednym z ważnych aspektów kultury celtyckiej była muzyka i taniec.

Zespół Realtai ma w swoim repertuarze charakterystyczne irlandzkie tańce figurowe i ceili, ale przede wszystkim własne choreografie, nawiązujące w stylistyce do nowoczesnej formy tańca scenicznego. Obok tańców setowych i solowych w miękkich butach, prezentuje step irlandzki oraz układy "mieszane", łączące wszystkie te formy równocześnie.

Początki były skromne. Na jesieni 2002 r. zespół tworzyły trzy dziewczynki, które uczyły się podstawowych, niezbędnych kroków. Po paru miesiącach ćwiczeń miały opracowanych kilka prostych tańców. Z czasem do tej grupy zaczęły napływać nowe osoby. Występujący głównie na uroczystościach szkolnych niewielki zespolik przyciągał coraz większą uwagę nie tylko dyrekcji szkoły, lecz również zarządu gminy, dzięki czemu wkrótce mógł wystąpić także poza szkołą, m. in. w międzyszkolnym konkursie wokalno-muzycznym.

W owym czasie zespół towarzyszył zwykle gimnazjalnemu chórowi i zespołowi muzycznemu. Po wakacjach 2003 r. przyszedł czas na samodzielne występy, oraz na zmiany repertuarowe. Otóż trójka tancerzy rozpoczęła naukę stepu irlandzkiego. Z czasem dołączyły się do nich nowe stepujące osoby. Opracowano nowe układy taneczne, posypały się propozycje występów.

Obecnie w skład zespołu Realtai wchodzi 15 osób: Agata Bojanowska, Anna Bojanowska, Emilia Borza, Klementyna Dec, Gabriela Falenta, Anna Godlewska, Katarzyna Kołodziejczyk, Marta Kozak, Łukasz Matera, Sylwia Sękowska, Maciej Skwarek, Dorota Smoleń, Kacper Wałaszewski, Milena Wydra, Zuzanna Ziółkowska. Gościnnie występuje również Joanna Rencławowicz. Grupa ma w swoim repertuarze 21 tańców. Występuje tak na imprezach szkolnych, jak i poza szkołą. Duże znaczenie dla rozwoju zespołu miał występ podczas Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w styczniu 2004 r. W maju tego roku zespół reprezentował dzielnicę Warszawa-Targówek na koncercie pod Pałacem Kultury i Nauki. Jesienią grupa brała udział w inauguracji sezonu kulturalnego Dzielnicy Targówek w Parku Bródnowskim. Realtai kilkakrotnie występował na piknikach w ramach akcji Pola Nadziei oraz na festynach w Powsinie.

Nie sposób wymienić wszystkich imprez i występów, których w tym roku jest coraz więcej. Tancerze zespołu Realtai wykonują naprawdę wspaniały taniec. "Jumpy" czyli skoki, stepowanie, kroki mają opanowane do perfekcji. Pięknie prezentują się w stylowych strojach, dziewczęta w ciemnozielonych sukienkach a chłopcy w bordowych koszulach. Oni sami są bardzo skromni. - Nie jesteśmy bardzo znanym zespołem – mówi Anna Zawadzka, założycielka grupy - bardzo dużo ćwiczyliśmy, zanim postanowiliśmy pokazać się publiczności.

Próby odbywają się co najmniej dwa razy w tygodniu po 3-4 godziny. Tyle pracy trzeba włożyć, żeby tańczyć, jak oni. - Dużo zależy od determinacji - mówi Klementyna Dec - trzeba mieć dużo dobrych chęci, silną wolę i wierzyć, że się uda. Opiekunka grupy, która tańczyła w studenckim zespole tańca irlandzkiego, jest autorką prawie wszystkich układów tanecznych. - Są kasety z tańcami tradycyjnymi. Można podpatrzeć, pokombinować. Najtrudniej znaleźć muzykę. Kiedy się znajdzie ładną muzykę, wtedy można wymyślać układy - twierdzi Anna Zawadzka.

Muzyka do tańca inspirowana jest starymi utworami, wykonywana na tradycyjnych instrumentach, takich jak skrzypce, dudy, flet. Jest to muzyka bardzo rytmiczna, nadająca się do stepowania. Jednak step irlandzki zupełnie nie przypomina stepu amerykańskiego. Jak podkreśla Łukasz Matera, całkiem inne są kroki, wyższe podskoki, no i nie macha się rękami. Do stepu irlandzkiego potrzebne są specjalne buty. Mają one klocek pod palcami, który sprawia, że palce stopy podniesione są mocno do góry. Jest wtedy zupełnie inna technika uderzenia stopą o podłoże. Te twarde buty, jak również miękkie baletki o specyficznym kształcie trzeba sprowadzać z Irlandii. Natomiast stroje, które młodzi tancerze projektują sami, szyte są na miejscu. Sukienki muszą mieć długość przed kolana i tradycyjnie długie rękawy. Ozdobione są złotą plecionką. Do występu potrzebna jest duża scena, najlepiej drewniana, ponieważ nie jest śliska.

- Im mamy więcej miejsca, tym przejrzyściej wygląda taniec – mówi Dorota Smoleń, w zespole prawie od początku. Dorota zwraca też uwagę na zgranie zespołu.

- Jeżeli tańczy się w zespole, dużo czasu trzeba poświęcić nie tylko na samą naukę tańca, lecz też na dopasowanie się do siebie nawzajem.

W integracji zespołu pomógł na pewno wyjazd na obóz na Mazury w wakacje 2004 r. Planowany jest następny wspólny wyjazd w tym roku. Jeśli chodzi o najbliższe plany artystyczne, to zespół Realtai szykuje się do wzięcia udziału w Środkowoeuropejskich Zawodach Tańca Irlandzkiego, jakie odbędą się w Teatrze Rampa 11 czerwca. W kategorii indywidualnej wystąpią Dorota Smoleń, Gabriela Falenta, Emilia Borza i Łukasz Matera. Będziemy im kibicować, jak również całemu zespołowi, który prezentuje nam wspaniały taniec i przybliża niezwykłą kulturę Zielonej Wyspy.

Joanna Kiwilszo
8579